Uluslararası Sosyal Politika Nedir?

Kavramsal İçeriği

Uluslar Arası Sosyal Politika, dünya ülkelerinin sosyal devlet yapılarını, sosyal politikalarını, sosyal güvenlik sistemlerini ve sosyal harcamalarını tahlil eden, uygulanan bütün sosyal politikaları, mukayeseli olarak inceleyen ve değerlendiren bir bilim dalıdır.

Supranasyonel sosyal politika anlamında milletler arası sosyal siyaset, millî sosyal güvenlik ve koruma sistemlerini, devletler arası ikili veya çok taraflı antlaşmalarla düzenlemek maksadıyla yapılan çalışmaların bütünüdür. Bu çerçevede devletler, sahip oldukları farklı Sosyal Hukuk sistemlerini, birbirleriyle uyumlu hâle getirmeye çaba gösterirler veya sosyal güvenlik alanında bazı yeni ve bağlayıcı asgarî normlar belirlerler.

Uluslararası Sosyal Politikanın Tarihçesi

İnsanlara geniş kapsamlı sosyal hakların verilmesi ve bu hakların da insan hakları çerçevesinde ele alınması ile sosyal siyaset, özellikle uluslar arası antlaşmalarda önem kazanmıştır. Sosyal siyaset ve sosyal güvenlik kavramı uluslar arası düzeyde ilk defa 10.12.1948 tarihli "İnsan Hakları Evrensel Beyânnâmesi"nde ifadesini bulmuştur.

Diğer taraftan, özellikle küreselleşme sürecinde ülkeler arası müşterek iktisadî faaliyet ve serbest seyahat imkânları geliştikçe, yabancı ülkelerde çalışan işçilerin sayısı artmakta ve bununla birlikte yabancı işçilerin ve aile fertlerinin sosyal güvenliğine yönelik problemlerin çözümlenmesinde sosyal siyaset ve sosyal güvenlik alanında devletler arası işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır. Buna binaen uluslar arası sosyal güvenlik çalışmalarında hızlı bir gelişmenin sonucunda ikili ve çok taraflı sosyal güvenlik antlaşmaları ortaya çıkmıştır.

Sosyal Nitelikli Uluslararası Sözleşmeler

Sosyal güvenliğin evrensel bir boyut kazanmasıyla, özellikle II. Cihan Harbinden sonra dünyada tüm insanlara asgarî bir sosyal güvenlik sistemi sağlamak maksadıyla, çok taraflı uluslar arası sözleşmelere ihtiyaç duyulmuştur.

Uluslar arası arenada sosyal nitelikte olan bazı önemli antlaşmalar şunlardır:

"Atlantik Paktı".

Philadelphiya Beyânnamesi".

"İnsan Hakları Evrensel Beyânnamesi".

"Sosyal Güvenliğin Asgarî Normlarına İlişkin 102 Sayılı ILO Sözleşmesi".

"Uluslar Arası Nakliyat İşlerinde Çalışan İşçilerin Sosyal Güvenliğine Dair Avrupa Sözleşmesi".

"Avrupa Ekonomik Topluluğu (Birliği) Antlaşması".

"Avrupa Sosyal Şartı".

"Vatandaşlarla Vatandaş Olmayan Kimselere Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit İşlem Yapılması Hakkında Sözleşme".

"Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi."

"Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu".

Uluslar Arası Küresel İlkeler (Global Compact).

 

Sosyal Nitelikli Uluslararası Örgütler

Uluslar arası örgüt kavramı, en geniş anlamıyla, uluslar arası düzeyde faaliyet gösteren, ticarî maksat taşımayan ve birden çok devleti ilgilendiren, fakat devlet niteliği taşımayan her türlü örgütsel birleşmedir. Sosyal bir boyutu olan uluslar arası örgütler ise şunlardır:

Uluslar Arası Çalışma Örgütü (ILO).

Uluslar Arası Para Fonu (IMF).

Çocuk Fonu (United Nations Children's Fund; UNİCEF)

Dünya Sağlık Teşkilatı (United Nations-World Health Organization;WHO).

Birleşmiş Milletler Eğitim ve Araştırma Enstitüsü (United Nations Institute for Training and Research UNITAR).

Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (United Nations Educational-, Scientific and Cultural Organization UNESCO).

Birleşmiş Milletler-Ekonomik ve Sosyal Konsey (UN-Economic and Social Council ECOSOC).

Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agricultural Organization FAO).

Kalkınma Programı (UN-Development Programme UNDP).